اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی حافظون گیل: در خصوص بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی امام خامنه ای در محفل اول ماه مبارک رمضان در اهمیت تشکیل جلسات تلاوت قرآن با تاکید صرف بر شنیدن تلاوت ها توسط مستمعین و نیز پرداختن به زبان قرآن و لزوم آشنایی با این زبان بر آن شدیم تا نظرات اساتید و قاریان استان را جویا شویم.
در همین زمینه گفتگویی را با ابوالفضل بخشنده از قاریان ممتاز استانمان و مدرس دانشگاه ترتیب دادیم که تقدیم می شود.
- با توجه به رهنمود های اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در محفل رمضانی قرآن و تاکید ایشان بر برگزاری جلسات ویژه قرائت قرآن کریم، مختصات و ویژگی هایی که می بایست برای برگزاری این جلسات مد نظر باشد از منظر جنابعالی چگونه است؟
- بحمدلله به برکت انقلاب اسلامی و ایثار شهیدان والامقام و رهنمودهای قرآنی امام خامنه ای حفظه الله شرایط برای امر قرآن در کشور فراهم است . رهبر عزیزمان می دانستند که تأثیر محافل انس با قرآن در تبلیغ قرآن در جامعه چقدر زیاد است که چنین توصیه ای فرمودند .مسئولین امر قرآن می توانند با برگزاری بهتر محافل انس تأثیر مطلوبی در جامعه بگذارند . تأثیری که صوت زیبای قرآن بر قلبها و جانها میگذارد هیچ آهنگ و موسیقی زیبا و یا حتی هیچ مداحی زیبایی نمی گذارد .. آن کلام الله است و این کلام بشر روایت هست از رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه وآله) که خداوند متعال به هیچ صدایی به اندازه صوت زیبای قرآن گوش فرا نمی دهد . آنچه اهمیت دارد اینست که تعدد محافل انس بسیار بیشتر از این باشد و برای تحقق این امر می بایست نگاه ما تغییر کند بدین معنا که نیازی نیست ما برای هر محفل هزینه های هنگفتی کنیم تبعاً با این دیدگاه نمی توانیم محافل زیادی برگزار کنیم .باور داشته باشیم خود قرآن ؛ حتی با کمترین هزینه تأثیر خودش را می گذارد .
- روند برگزاری کرسی های تلاوت قرآن را چگونه ارزیابی می کنید و آیا این کرسی ها موفق بوده است؟ آیا تقویت این جلسات می تواند منویات رهبری را تامین کند یا می بایست طرح جدیدی ارائه داد؟
- طرح کرسی های تلاوت طرح بسیار مفید و ارزشمندیست که ان شاءالله به مرور و با افزایش تجربه در اثر آزمون و خطا ؛ نواقص موجود تقلیل خواهد یافت .
- از نکات دیگری که رهبر فرزانه انقلاب در این دیدار تاکید داشتند آشنایی با زبان قرآن در بین مخاطب عام است در این خصوص چه تدابیری باید اندیشیده شود؟
- به یقین زبان قرآن فقط در لغات عربی و علم قرائت خلاصه نمی شود بلکه هم ظاهر و هم باطن قرآن را شامل می شود .اگر می خواهیم عوام قرآنی شوند ابتدا می بایست خواص و قاریان قرآنی شوند . آنچه ما قاریان و حافظان باید به شدت مراقبش باشیم اینست که اگر از قرآن بسنده کنیم به پوسته ظاهریش که همان لغات ، اصوات ، نغمات و تجوید است ؛ به مرور از روح قرآن فاصله خواهیم گرفت و کار به جایی می رسد که می شود ” استحوذ علیهم الشیطان فانساهم ذکرالله ” شیطان رجیم ؛ خدا را از ما می گیرد و به قول شهید دستغیب (ره) : راه خدا که بسته شد راه دنیا باز می شود و حد ادراک انسان در خور و خواب و شهوترانی و شهرت و مال خلاصه می شود …این گرداب ؛ گردابی است که هرکه در آن فرو رفت ، بیرون آمدنش بسی مشکل است ” ظلمات بعضها فوق بعض ” و آتشی است که مرتبا رو به زیادیست ” هل من مزید ” با این که می بیند رفتنی است ، حتی اگر اهل قرآن و نماز باشد لکن چون عملش بوی دنیا می دهد نه عطر الله ؛ باز حرص عجیبی او را رها نمی کند و دنبال زیادتی شهرت و مال و جاه می باشد.اما اگر قرآن در همه اعمال و نیات انسان پرتوافکن شد و نور و روشنائى بر آنها تاباند . ” دیو چو بیرون رود فرشته درآید ” گوش دلش برای شنیدن قرآن باز می شود و دلش برای آن آماده خواهد شد.لا یمسه الا المطهرونی که خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید همین است و از طریق طهارت باطنی و ظاهری حاصل می شود.
- به نظر می رسد در سالیان اخیر استقبال از جلسات و محافل قرائت قرآن همچون گذشته نیست دلیل این امر را چگونه می بینید و چه راهکاری برای استقبال بیشتر از جلسات توصیه می کنید.
- عدم استقبال از محافل انس نسبت به گذشته را می توان در چند عامل بررسی کرد : کیفیت تلاوت قاریان حتی در محافل انس ؛ مسابقه ای می باشد و اکثرا مجلسی خوان نیستند .این شیوه تلاوت ؛ باب میل عوام و حتی اهل فن در محافل نیست ..متأسفانه تنها راه شناخته شدن قاری در ایران مسابقه می باشد و قاری قرآن ناگزیر عادت به این نوع شیوه ی تلاوت می کند و اگر یک عادت مدام تکرار شود می شود سرشت و تغییر آن کاریست بس دشوار . برای حل این مشکل می بایست نمرات صوت و مجلسی خوانی در مسابقات افزایش یابد تا قاری قرآن همانطور که نسبت به تسلط در تجوید و لحن به دلیل نمره بالاترشان وقت و ممارست زیادی صرف می کند در فراگیری صوت حرفه ای و اصول مجلسی خوانی نیز مجبور به مجاهدت و سعی شود که ” و ان لیس للانسان الا ما سعی “نکته ی قابل تأمل اینست که اکثر قاریان ایرانی صوت زیبایی دارند اما صوتشان حرفه ای و منطبق بر اصول صدا و آواز نیست .. البته ما نمی گوییم همه قاریان دوره های دشوار صداسازی ، آواز و سلفژ را طی کنند لکن می بایست برخی از ارکان مهم صداسازی را فراگیرند. از جمله ی عوامل دیگر در عدم استقبال از محافل قرآنی عدم وجود تبلیغات مناسب و جذاب در رسانه هاست ..انسانها گرایش به جذابیت دارند . از دیدگاه علم روانشناسی جذابیتهای دیداری می تواند باعث تحریک و تقویت هوش دیداری _ فضایی گردد. این نوع هوش توانایی درک پدیده های دیداری را دارد. به عنوان مثال شما با اندکی تبلیغ جذاب از یک رویداد یا یک شئ ؛ امکان خلق ماهرانه تصاویر ذهنی را در انسانها فراهم می کنید و آن انسان جذب می شود . اساساً انسان به دو دلیل ارزشمند است یکی روح الهی و دیگر اینکه در نهاد و فطرت او قرآن کریم وجود دارد، پس قرآن چیزی نیست که خارج از انسان و موضوع بشری باشد.
- آیا ما نسبت به نشان دادن جذابیتها و زیباییهای قرآن کاری انجام دادیم ؟
- پخش قطعات کوتاه زیبا و اثرگذار مجلسی تلاوت قرآن در اطلاع رسانی محافل انس از تلویزیون بسیار مؤثر است طوریکه انسان تشنه استماع بیشتر صوت قرآن می شود .لکن ما به یک یا چند پرده و بنر کوچک اکتفا می کنیم حال مقایسه شود با تبلیغات کنسرت خوانندگان پاپ !!! صدا و سیما با توجه به دولتی نبودن می بایست در این زمینه مساعدت بیشتری داشته باشد .
- دیدگاه مردم نسبت به صوت قرآن به مراسم اموات خلاصه می شود .. چرا ؟!
- چون صوت قرآن را فقط در آنجا شنیده اند و یا نهایتا تلاوتهای استودیویی خشک و فاقد جذابیت قبل از اذان !!باید دیدگاه مردم را نسبت به صوت قرآن تغییر داد و این جز با برگزاری و تبلیغات گسترده و دائمی محافل قرآن و تلاوتهای زیبای مجلسی میسر نیست .قرآن کریم موضوعش زبان فطرت بشر است، با عباراتی در نهایت فصاحت و بلاغت بیان شده و دستور اکید صادر شده که قرآن را با قرائت و آهنگ لطیف بخوانید، که حتی در احادیث صادره از معصومین علیهم السلام داریم : ” تغنوا بالقرآن ” ؛ (مقدمه مجمع البیان، صفحه ۱۶، الفن السابع) یعنی قرآن را ساده نخوانید، با نغمه و الحان خوش بخوانید. (البته منظور از تغنی در اینجا نغمات دور از شأن قرآن نیست)در پایان از خداوند تبارک و تعالی مسئلت داریم ما را در این مسیر نورانی ثابت قدم بدارد و به ما توفیق دهد تا این گوهر ناب ایمان را تا لحظه مرگ حفظ کنیم ” یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله حق تقاته و لا تموتن الا و انتم مسلمون “